16 marca 2020
Opiekun nie może zapominać o sobie – zasiłek opiekuńczy, specjalny zasiłek opiekuńczy
Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy?
Świadczenie to przysługuje osobie ubezpieczonej (obowiązkowo lub dobrowolnie), która spełnia następujące warunki:
- sprawuje osobistą opiekę nad chorym członkiem rodziny, np. małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem;
- nie ma innych członków rodziny, którzy mogą zapewnić choremu opiekę;
- opiekujący się jest zwolniony z wykonywania pracy, ponieważ przebywa na zwolnieniu lekarskim z powodu konieczności opiekowania się chorym i poza ubezpieczeniem chorobowym nie otrzymuje innego wynagrodzenia.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko jednej osobie opiekującej się chorym – tej, która wystąpiła z wnioskiem. Zasiłek może być pobierany nie dłużej niż przez 14 dni w roku kalendarzowym. Podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających wypłatę zasiłku lub faktycznego zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Uwzględnia się także premie, np. kwartalne, roczne, nagrody z zysku itp. w wysokości 1/12 ogólnej wypłaconej kwoty. Zasiłek jest wypłacany w wysokości 80%. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. Podstawa nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu:
- kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia – dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy;
- przeciętnego miesięcznego przychodu, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych;
- kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie – dla zatrudnionych niebędących pracownikami.
Specjalny zasiłek opiekuńczy – wypłacany jest osobie, która opiekuje się osobą niepełnosprawną i z tego powodu nie podejmuje zatrudnienia (jeżeli niepełnosprawność powstała po 18. roku życia).
Kto może się ubiegać o specjalny zasiłek opiekuńczy?
Specjalny zasiłek opiekuńczy to świadczenie, które przysługuje najbliższym członkom rodziny osoby niepełnosprawnej lub wymagającej stałej opieki, które rezygnują ze swojej pracy w związku z koniecznością opiekowania się tą osobą. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje zatem osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny – czyli pokrewieństwo pierwszego i drugiego stopnia (dzieci – rodzice, wnuki – dziadkowie, rodzeństwo), a także małżonkom, jeżeli:
– nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Wysokość świadczenia: 620 złotych miesięcznie.
Kryterium dochodowe
Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od spełniania kryterium dochodowego. Przysługuje tylko wówczas, gdy wysokość łącznego dochodu rodziny osoby sprawującej opiekę i rodziny osoby wymagającej opieki nie przekracza kwoty 764 zł netto miesięcznie w przeliczeniu na osobę.
Dochodem rodziny osoby wymagającej opieki są dochody następujących członków rodziny:
- a) osoby wymagającej opieki,
- małżonka osoby wymagającej opieki,
- osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
- pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia – z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka mającego własne dziecko.
W celu ustalenia dochodu liczy się łączny dochód dwóch rodzin: rodziny osoby sprawującej opiekę i rodziny osoby wymagającej opieki.
Kiedy nie przysługuje zasiłek?
W niektórych przypadkach specjalny zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwać. Są to przypadki:
- Osoba sprawująca opiekę:
- ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, – ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
- Osoba wymagająca opieki:
– została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.
Wniosek o przyznanie zasiłku
Podstawą do otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego jest wniosek, który składa się we właściwym urzędzie gminy lub miasta albo w ośrodku pomocy społecznej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.