Miejskie Centrum Opieki dla Osób Starszych, Przewlekle Niepełnosprawnych oraz Niesamodzielnych w Krakowie

9 marca 2020

Opieka w świetle przepisów prawnych – wsparcie finansowe – dodatek pielęgnacyjny

  1. Strona główna
  2. Poradnik
  3. Artykuły
  4. Opieka w świetle przepisów prawnych – wsparcie finansowe – dodatek pielęgnacyjny

Istnieją dwa rodzaje świadczeń przeznaczonych na częściowe pokrycie kosztów opieki nad osobą chorą: dodatek pielęgnacyjny, zasiłek pielęgnacyjny

Pomimo podobnej nazwy są to różne świadczenia wypłacane na podstawie innych przepisów i po spełnieniu ściśle określonych w nich warunków. Inny jest organ ustalający prawo do tych świadczeń oraz ich płatnik. Osoba uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego nie może pobierać jednocześnie zasiłku pielęgnacyjnego. Osoba, której należy się dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny, musi wybrać, które z nich woli dostać.

Dodatek pielęgnacyjny reguluje ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Czym jest dodatek pielęgnacyjny? Kto przyznaje dodatek pielęgnacyjny?

Jest świadczeniem comiesięcznym przyznawanym i wypłacanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Jest to pomoc ze strony państwa w przynajmniej częściowym pokryciu kosztów, które wynikają z niezdolności bądź ograniczonej niezdolności do samodzielnego funkcjonowania beneficjenta świadczenia.

Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny?

Przysługuje osobom:

  • uprawnionym do emerytury lub renty pod warunkiem niezdolności do pracy oraz o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
  • mającym prawo do świadczeń emerytalno-rentowych, które ukończyły 75. rok życia.

Chcąc otrzymać dodatek pielęgnacyjny, należy wystąpić ze stosownym wnioskiem, do którego dołącza się orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS o niezdolności do pracy oraz o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Osoby powyżej 75. roku życia otrzymują świadczenie z urzędu. O dodatek pielęgnacyjny mogą ubiegać się osoby uprawnione do emerytury lub renty własnej, które przez lekarza orzecznika z ZUS-u/KRUS-u zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Osobom, które ukończyły 75 lat, jest on przyznawany z urzędu, co oznacza, że nie muszą składać z tego tytułu żadnych dodatkowych dokumentów ani udowadniać całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobom umieszczonym w instytucjach zapewniających całodobowe nieodpłatne utrzymanie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy uprawniony do świadczeń przebywa poza tymi placówkami przez okres dłuższy niż dwa tygodnie w miesiącu. Wtedy dodatek pielęgnacyjny mu przysługuje.  Całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji powstaje w momencie takiego naruszenia sprawności organizmu, które wymaga stałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych i elementarnych potrzeb życia codziennego. Należą do nich m. in.: spożywanie posiłków, ubieranie, mycie, możliwość zakupu żywności, utrzymanie porządku uiszczanie opłat, możliwość odbycia wizyty u lekarza.

Jakie są wymagane dokumenty?

Osoby, które mają orzeczenie stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, muszą złożyć wymagane dokumenty:

  • zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9 (nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku),
  • dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji,
  • wniosek o przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Dokumenty te można złożyć w dowolnym czasie, w dowolnej jednostce ZUS osobiście lub za pośrednictwem poczty.  Wniosek jest rozpatrywany najczęściej przez jednostkę ZUS właściwą ze względu na adres zamieszkania zainteresowanego. Po analizie i wyjaśnieniu wszystkich okoliczności, które mają wpływ na wydanie decyzji, ZUS w ciągu 30 dni powinien poinformować wnioskodawcę o tym, czy dodatek zostanie przyznany czy też nie.  W przypadku odmowy przyznania dodatku pielęgnacyjnego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji przysługuje odwołanie od decyzji organu przyznającego świadczenia do Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Odwołania dokonuje się za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję.

Dodatek pielęgnacyjny, z tytułu ukończenia 75 lat, KRUS przyznaje i wypłaca, z urzędu, w miesiącu ukończenia tego wieku emerytom i rencistom, którzy otrzymują świadczenia w pełnej wysokości i nie pobierają dodatku pielęgnacyjnego ze względu na stan zdrowia.  Natomiast na wniosek emeryta lub rencisty, KRUS rozpatruje  uprawnienia do dodatku pielęgnacyjnego z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji. Podstawą do wszczęcia postępowania orzeczniczego jest, złożenie w organie rentowym zaświadczenia o stanie zdrowia, wypełnionego przez lekarza prowadzącego. Zaświadczenie jest ważne miesiąc od daty jego wydania. Formularz wniosku (KRUS N-14) jest dostępny w Oddziale Regionalnym oraz w każdej Placówce Terenowej KRUS. Można go również pobrać ze strony internetowej (www.krus.gov.pl).

Jaka jest wysokość dodatku pielęgnacyjnego? 

Wysokość dodatku pielęgnacyjnego od 1 marca 2019 r. wynosi 222,01 zł. Podobnie jak emerytura, ten dodatek jest corocznie waloryzowany i ulega podwyższeniu wraz z waloryzacją świadczeń emerytalnych czy rentowych. Pierwszego marca każdego roku ma miejsce zmiana wysokości dodatku. Od marca 2020 r. ulegnie zatem zmianie. Należy także zaznaczyć, że dodatek pielęgnacyjny jest wolny od podatku dochodowego i nie podlega ani egzekucji sądowej ani egzekucji administracyjnej. Wypłata dodatku pielęgnacyjnego następuje wraz z wypłatą emerytury lub renty w terminach określonych w decyzji o przyznaniu tego świadczenia.